Welk type motor past het best bij uw rijstijl?


Op het moment is de middenmotor erg populair. Maar is die voorkeur voor de middenmotor wel gebaseerd op een weloverwogen afweging tussen voor- en nadelen? Wij krijgen de indruk dat de keuze meer gebaseerd is op napraterij (Iedereen zegt dat, dus dat zal wel zo zijn) of duurder zal wel beter zijn. Wij zijn van mening dat een goede keuze gebaseerd moet zijn op een weloverwogen afweging van de voor- en nadelen, die voor uw persoonlijk gebruik gelden. Daarom geven wij een opsomming van de belangrijkste voor- en nadelen. Hiermee kunt u zelf bepalen welke motor het best bij uw rijstijl past.

Rijgedrag / trekkracht

Laten we beginnen met het grootste verschil tussen middenmotor en wielmotor. Waarschijnlijk is de belangrijkste reden waarom Bosch de zo populaire middenmotor ontwikkeld heeft, het toerental van de motor bij lage snelheid. De aandrijving van de middenmotor gaat via het versnellingssysteem van de fiets. Dat maakt het mogelijk om ook bij lage snelheid de motor voldoende toeren (in het hoge rendement gebied) te laten draaien. Daarom kan je met een middenmoter probleemloos met hoog vermogen en lage snelheid (< 10km/h) langdurig tegen berghellingen naar boven fietsen. De wielmotor drijft het wiel direct aan. Daardoor is bij lage snelheid het toerental te laag om een goed rendement te halen. Pas bij wat hogere snelheid (> 10km/h) stijgt het rendement tot > 80%. De energie die bij het lage rendement verloren gaat, wordt omgezet in warmte. Wordt er met een wielmotor langdurig bij te lage snelheid (< 10km/h) en hoog vermogen gefietst, dan kan de motor oververhit raken.

Rijgedrag / motorprestatie

Bij trapondersteuning heeft het geen zin om over koppel te praten (Het koppel van een elektromotor is maximaal bij toerental 0 en neemt af bij stijgend toerental). Het enige wat echt telt is het afgegeven vermogen. Als het afgegeven vermogen van de motor aan het wiel 250 watt bedraagt is de prestatie, ongeacht waar de motor zit, gelijk.
Lichtere motoren zijn vaak begrensd op het opgenomen vermogen. Onze robuuste wielmotoren leveren, ook bij lage snelheid, een afgegeven vermogen van 250 watt (opgenomen vermogen kan oplopen tot 500 watt). Hierdoor kan iedereen met deze motor hellingen tot 10% naar boven fietsen.

Rijgedrag / wegligging

Vaker wordt beweerd dat de voorwielmotor aan de fiets trekt en de midden/achterwielmotor de fiets duwt. Het is vaak een kwestie van gewenning. Voor het rijgedrag op verharde wegen is er, als je eenmaal aan je de fiets gewend bent, nauwelijks verschil. Zijn er dan geen verschillen? Toch wel: op onverharde wegen is de voorwielmotor duidelijk in het voordeel. De voorwiel motor kun je vergelijken met een 4×4 aangedreven auto. De fiets heeft voor motoraandrijving en achter persoonlijke aandrijving (kracht die je zelf levert via de trappers). Hierdoor heb je meer grip in losse zand en op hellingen. Een andere veel voorkomende bewering is dat een voorwielmotor gemakkelijk zou wegslippen. In de meeste gevallen is het motorvermogen van 250 watt echter te gering om het wiel te laten spinnen. Alleen in de winter, als het glad is door sneeuw of ijzel, heb je bij een voorwielmotor meer kans op slippen dan met een achter/midden motor.

Stuurgedrag

De beweringen dat het gewicht van een voorwielmotor het stuurgedrag nadelig beïnvloedt is waarschijnlijk gebaseerd op het oudere type direct motoren, die meer dan 5kg wegen. Met de nieuwe lichtere compact motoren is dat niet het geval. Hieronder enkele gewichten om een indruk te krijgen waar het over gaat:

    Compact motor 2,6 kg
    Bosch midden motor 4 kg
    Naafdynamo 1kg
    Geveerde voorvork 2,4 kg
    Starre aluminium voorvork 700 gr

De meeste fietsen bezitten tegenwoordig een naafdynamo. Bij het plaatsen van een voorwielmotor komt de dynamo te vervalen (verlichting op accu) het wiel wordt daardoor 1,6 kg zwaarder, minder dan het gewicht van een gevulde stuurtas.
Een andere keuze; een starre voorvork in plaats van een geveerde levert een gewichtsbesparing op van > 1,6kg

Het Zwaartepunt

Voor een goede wegligging wordt gestreefd naar een zo laag mogelijk zwaartepunt van de fiets. De motor voegt extra gewicht toe aan de fiets, maar door de plek van de motor zo laag mogelijk te plaatsen kan het zwaartepunt gunstig beïnvloed worden.
Het verschil in hoogte tussen middenmotor en wielmotor is ca. 10 cm ( 25 resp. 35cm).
Waar de middenmotor een voordeel heeft door het lagere zwaartepunt, heeft deze echter ook een nadeel door zijn hogere gewicht. Als we ook het gewicht van de fietser mee in rekening brengen, zullen zowel de 10 cm hoogte verschil als het gewichtsverschil tussen de motoren slechts geringe invloed hebben op het rijgedrag.

Gewichtsverdeling

De ideale gewichtsverdeling is deze waarbij het gewicht zoveel mogelijk tussen de wielen zit.

  • Met de middenmotor is deze verdeling eenvoudig te verkrijgen, wanneer deze wordt gecombineerd met een frameaccu (accu op fietsbuis). Dan wordt alle extra gewicht letterlijk tussen de wielen geplaatst. Wordt bij een middenmotor echter een bagagerek accu geplaatst, dan raakt de fiets uit balans, hij wordt van voren te licht.
  • Bij een bagagerek accu levert een voorwiel motor en betere balans op, omdat het gewicht van motor (voor) en accu (achter) elkaar compenseren.
  • Een achterwielmotor heeft geen enkele mogelijkheid voor een optimale gewichtsverdeling.

Actieradius

De wielmotor is de meest directe aandrijving. Het motortoerental wordt slechts éénmalig verlaagd naar de wielsnelheid.
Bij een middenmotor is dit minder gunstig: Het toerental wordt eerst verlaagd naar de trapfrequentie (circa 60 RPM). Daarna wordt het vermogen door de ketting overgebracht op het achterwiel, vervolgens moet het toerental weer verhoogd worden naar de wielsnelheid (ca 200 RPM). Al deze overbrengingen leveren bijkomend rendementsverlies op. Het resultaat is dat de middenmotor altijd een lager rendement zal hebben dan een wielmotor, waardoor de actieradius (bij gelijke accucapaciteit) lager zal uitvallen.

Slijtage en geluid

De wielmotor levert een directe aandrijving. Bij een middenmotor gaat de overbrenging over ketting en tandwielen. Door deze extra overbrengingen is er meer slijtage van ketting en tandwielen, wat leidt tot meer onderhoud van uw fiets.
Ook hebben de fabrikanten van de middenmotor veel moeite moeten doen om het geluid van de overbrengingen (resonanties) acceptabel te maken, waardoor de prijs van een midden motor beduidend hoger is dan een wielmotor.

Versnellingen

Als u op eigen kracht moet fietsen levert een derailleur-versnelling het meeste trapcomfort. Bij een E-bike moet U zich realiseren dat de versnelling minder belangrijk is geworden. Bij toenemende tegenwind kunt u in plaats van “een tandje hoger” nu ook kiezen voor wat meer ondersteuning. Algemeen kunt u stellen dat voor een E-bike een naafversnelling een goede keuze zou zijn: deze zorgt voor een groot schakelgemak en een minimaal onderhoud. Wat de keuze voor het versnellingssysteem betreft, is afhankelijk van de motor niet alles mogelijk:

  • Bij een achterwielmotor is alleen een derailleurversnellingen mogelijk. Door de aanwezigheid van de motor is er geen ruimte voor een ander type versnellingen.
  • De voorwielmotor werkt volkomen onafhankelijk van het achterwiel, waardoor alle versnelling systemen zonder beperking mogelijk zijn.
  • De middenmotor werkt alleen goed met derailleurversnelling of de NuVinci naaf.
    Een nadeel van de middenmotor is de kracht op de ketting. De kracht die u als berijder samen met de motor overbrengt op de ketting komt ook op het achterwiel te staan. Dit genereert een bovengemiddelde slijtage aan het versnellingssystemen. Inmiddels zijn de regelingen voor deze motoren wat verder doorontwikkeld, echter bij volledige ondersteuning dient voorzichtig omgegaan te worden met het schakelen, waarbij het gebruik van klassieke versnellingssystemen zoals de Nexus beter vermeden kunnen worden.

Conclusie

Resumerend de belangrijkste verschillen tussen middenmotor en voorwielmotor

Voordeel middenmotor:

  • De motor zal beter presteren in het hooggebergte
  • Een betere gewichtsbalans bij gebruik van een frameaccu

Nadelen middenmotor:

  • Het systeem is aanzienlijk duurder
  • Het gewicht van de fiets neemt aanzienlijk meer toe t.o.v. een voorwielmotor
  • Lagere actieradius bij gelijke accu
  • Beperking in keuze versnelling systeem
  • Meer onderhoud en slijtage van ketting en versnelling